Σαγιότ

Το σαγιότ (Sechium edule) ή chayote, είναι ένα βρώσιμο φυτό που ανήκει στην οικογένεια Cucurbitaceae, την ίδια οικογένεια με τα κολοκυθάκια, τα αγγούρια και τις κολοκύθες. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στην Κεντρική και στην Λατινική Αμερική, την Ασία και κάποιες τροπικές περιοχές, αλλά καλλιεργείται και στην Ελλάδα κυρίως ως ερασιτεχνική ή εξωτική καλλιέργεια.

Η σάρκα του είναι λευκή, τραγανή ή μαλακή ανάλογα με την ποικιλία και την ωριμότητα του. Στο εσωτερικό της περικλείει έναν σπόρο. Η σάρκα του έχει γλυκιά γεύση και η υφή της έχει πολλές ομοιότητες με το κολοκύθι και το αγγούρι. Η εξωτερική επιφάνεια είναι πράσινη ή κιτρινοπράσινη και έχει αγκαθωτή ή λεία υφή.

Η ιστορία του σαγιότ

Το σαγιότ προέρχεται από την Κεντρική Αμερική, κυρίως το Μεξικό και την Γουατεμάλα. Καλλιεργούνταν από τους Αζτέκους και Μάγια, ήδη από την προκολομβιανή εποχή (πριν το 1500 μ.Χ.). Οι αυτόχθονες λαοί το χρησιμοποιούσαν όχι μόνο ως τροφή αλλά και για φαρμακευτικούς σκοπούς (π.χ. για τα νεφρά και το πεπτικό).

Με την άφιξη των Ισπανών κατακτητών (15ος – 16ος αιώνας), το φυτό καταγράφεται για πρώτη φορά από Ευρωπαίους βοτανολόγους. Οι Ισπανοί το ονομάζουν “chayote”, από το ναουάτλ (τη γλώσσα των Αζτέκων) και το διαδίδουν στην Ευρώπη και την Καραϊβική.

Τον 18ο και τον 19ο αιώνα ξεκινάει η διάδοσή του στην Ασία. Εισάγεται στις Φιλιππίνες από Ισπανούς και Πορτογάλους εξερευνητές. Μέχρι τον 19ο αιώνα, καλλιεργείται ευρέως στην Ινδία, την Κίνα, τη Μαδαγασκάρη και τα νησιά του Ειρηνικού. Στη Γαλλική Καραϊβική, είναι γνωστό ως “christophine” (από τον Χριστόφορο Κολόμβο).

Το Μεξικό και η Κεντρική Αμερική παραμένουν οι βασικοί παραγωγοί και εξαγωγείς του σαγιότ. Τον 20ο αιώνα αρχίζει να καλλιεργείται κυρίως στη Φλόριντα, το Τέξας και την Καλιφόρνια, λόγω μετανάστευσης από Λατινική Αμερική.

Στην Ελλάδα εμφανίζεται το 2000 και αρχίζει να καλλιεργείται κυρίως στην Κρήτη και την Ρόδο όπου το κλίμα το ευνοεί.

Μαγειρική αξιοποίηση του σαγιότ

Παρόλο που τρώμε συνήθως μόνο τους καρπούς του, στο συγκεκριμένο φυτό τρώγονται επίσης οι ρίζες του, ο βλαστός του, τα φύλλα του και ο σπόρος του (στο εσωτερικό).

Το σαγιότ μπορούμε να το αξιοποιήσουμε μαγειρικά με πολλούς τρόπους. Αρχικά τρώγεται ωμό σε σαλάτες ή μαριναρισμένο συνήθως με κάποιο όξινο στοιχείο. Μπορούμε να το σοτάρουμε ή να το γεμίσουμε με κιμά και να το ψήσουμε στο φούρνο. Ταιριάζει επίσης με αυγά ως προσθήκη σε μια ομελέτα. Τέλος μην διστάσετε να το χρησιμοποιήσετε σε κάποιο κέικ όπως για παράδειγμα χρησιμοποιούμε το καρότο!!